Podiumzalen: de manier van werken laten evolueren om de ecologische voetafdruk te verminderen, een collectieve uitdaging
Gepubliceerd op 20-10-2025
In elke podiumzaal ontstaat er magie: kunstenaars die ontroeren, een publiek dat meegesleept wordt, teams die het onmogelijke mogelijk maken. Maar achter de spotlights beweegt er nog iets: cultuur als drijvende kracht voor ecologische transitie. Cultuur heeft dat unieke vermogen om onze verbeelding en ons dagelijks leven te transformeren. Door het anders aan te pakken krijgen we met z’n allen de kans om die creatieve energie in stand te houden en een nieuw hoofdstuk te schrijven: dat van een duurzamere en bruisende cultuur. Om u daarbij te begeleiden hebben we een gids opgesteld met 20 goede praktijken uit de labelcatalogus.
Download onze gids met 20 goede praktijken
Waarom is ecologisch verantwoord te werk gaan een must geworden voor podiumzalen?
Brussel kent een bruisend cultureel leven. In 2023 kwamen in het Gewest meer dan 14.000 evenementen tot stand (visit.brussels). Achter die cijfers gaan bijna 90 plekken schuil en meer dan 11.000 werknemers, wat neerkomt op 2,3% van de actieve bevolking. Bij zoveel bedrijvigheid komt een stevige ecologische verantwoordelijkheid kijken.
Energie, scenografie, de mobiliteit van het publiek en afvalbeheer stellen podiumzalen tegenwoordig voor een grote uitdaging: ze moeten de artistieke ervaring laten samengaan met de ecologische transitie.
In dat opzicht is een podiumzaal niet enkel een artistieke plek. Het is een concrete hefboom om onze manier van produceren, consumeren en samenkomen te veranderen.
De centrale vraag wordt dus hoe we de manier van werken kunnen veranderen zonder het evenwicht te verzwakken dat in dit vak sowieso al complex is.
Het goede nieuws is dat milieubeheer binnen handbereik ligt voor elke podiumzaal.
Bepaalde organisaties passen nu al verantwoorde praktijken toe, soms zonder ze als dusdanig te identificeren. Het publiek aanmoedigen om voor het openbaar vervoer te kiezen, de verlichting afstemmen op het gebruik van de ruimtes, decors of meubilair hergebruiken, of wegwerpservies beperken … Het zijn allemaal inspanningen die een verschil maken.
De ecologische transitie begint ook met die erkenning van wat er al is. Die verwezenlijkingen in de verf zetten schept vertrouwen, motiveert de teams en zet hen aan om verder te gaan. Alle handelingen die al ingang hebben gevonden vormen zo een solide basis om op verder te bouwen en het engagement van een podiumzaal te verbreden.
Milieubeheer gaat verder dan de invoering van goede praktijken
Milieubeheer is geen kwestie van individuele verantwoordelijkheid maar een kans om de werking van een culturele plek vanuit verschillende invalshoeken onder de loep te nemen. De impact van een podiumzaal verminderen komt dus niet alleen neer op het toepassen van een aantal regels, maar draait erom alle beroepsgroepen mee op de kar te krijgen in een gezamenlijke dynamiek. Een technicus kan spaarzamere verlichting voorstellen, een kunstenaar kan een herbruikbaar decorontwerp bedenken, een team kan de zachte mobiliteit bij bezoekers aanmoedigen. Door die invalshoeken en die expertise te bundelen transformeert de podiumzaal geleidelijk aan en blijft ze tegelijk trouw aan haar artistieke missie.
Een gids met 20 goede praktijken om u in actie te doen komen, niet om regeltjes op te leggen
In samenwerking met belangrijke spelers in de sector zoals EventChange, RABKO en Cultuurzaam, heeft het Label Ecodynamische Onderneming een gids uitgewerkt. Daarin zijn 20 concrete goede praktijken verzameld, die uit de sectorcatalogus specifiek voor podiumzalen werden geplukt. Die selectie schuift belangrijke acties naar voren om de milieu-impact te beperken, zonder dat de artistieke ervaring daaronder lijdt.
Deze gids dient niet om u de les te spellen. Hij reikt een soepel kader, realistische mogelijkheden en concrete tools aan om een aanpak in gang te zetten of te versnellen, op het tempo en volgens de middelen van elke organisatie. Hij is bedoeld voor podiumzalen van elk kaliber, en past zich aan aan de realiteit op het terrein dankzij een samenwerking met verschillende verenigingen die actief zijn in het vak.
De gids gaat in op hefbomen rond energie, decorbouw, mobiliteit, duurzame voeding, en afvalbeheer. Eerder dan een starre werkwijze vormt deze gids een echte toolbox om uw podiumzaal op weg te helpen met haar ecologische transitie of verdere stappen te laten zetten.
Sluit u aan bij diegenen die tonen dat het kan
Voor een ecologische aanpak gaan betekent het vertrouwen bij het publiek en de klanten vergroten, en aansluiting vinden bij een netwerk van organisaties die zich reeds inzetten. Brusselse plekken zoals de Ancienne Belgique, Flagey en Charleroi Danse hebben bewezen dat transitie en creativiteit hand in hand kunnen gaan.
Ook uw podiumzaal kan een inspirerend voorbeeld worden. Download de gids, deel hem met uw teams, uw partners en uw collega’s. Maak er een instrument van om in dialoog te gaan, te sensibiliseren en te reflecteren over uw plannen voor de toekomst.
Deze gids is geen doel op zich. Het is een vertrekpunt om samen te bouwen aan een duurzamere en gedeelde cultuur. Alle kleine beetjes helpen!
Download onze gids met 20 goede praktijken
Het Label Ecodynamische Onderneming staat met een stand op het Forum de la Culture Durable op 25 november. Schrijf u in en kom ons uw vragen stellen!